Làng Teng – Điểm du lịch văn hóa phi vật thể Quốc Gia tại Quảng Ngãi

Làng Teng – Một ngôi làng cổ tại Quảng Ngãi với đa phần là dân tộc H’rê sinh sống. Ngôi làng với truyền thống dệt thổ cẩm bao đời nay và được vinh danh là Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia.

Tận dụng vẻ đẹp truyền thống văn hóa lâu đời cùng vẻ đẹp mộc mạc, giản dị nơi đây. Người dân và chính quyền địa phương đã dần biến nơi đây thành địa điểm du lịch cộng đồng và nhận được rất nhiều sự quan tâm từ du khách. Vậy nơi đây có gì đặc biệt, cùng theo chân Top5 Quảng Ngãi tìm hiểu bài viết sau đây nhé!

1. Sơ lược về Làng Teng

Làng Teng – Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia của Quảng Ngãi

Làng Teng – Ngôi làng cổ được tạo lạc tại QL24, xã Ba Thành, Ba Tơ, Tp.Quảng Ngãi. Một khu vực miền núi với hơn 200 hộ dân H’rê sinh sống và vẫn còn lưu giữ được nét đẹp văn hóa của mình. Đây cũng là ngôi làng duy nhất của người H’rê biết dệt thổ cẩm.

Cuộc sống của người dân nơi đây chủ yếu phụ thuộc vào nương rẫy và đồng áng. Tranh thủ những lúc rảnh rỗi các chị em nơi đây dùng nó để dệt thổ cẩm và khéo léo may chúng lại thành những bộ trang phục, những chiếc mũ hay chiếc khăn quàng độc đáo cho những người thân trong gia đình mình.

Những chiếc khăn đội đầu với họa tiết độc đáo được người dân H’rê Làng Teng tạo ra

Những sản phẩm  thổ cẩm làng teng  được tạo ra một cách tỉ mỉ, khéo léo trong từng giai đoạn một. Chúng được trang trí theo những hoa văn mang đậm truyền thống văn hóa của dân tộc H’rê. Phải nói cả quá trình tạo ra sản phẩm hoàn toàn thủ công và bằng cả tâm huyết của họ, riêng thời gian dệt ra được một tấm vải phải mất tận 6 ngày.

Từ việc chỉ phục vụ cho bản thân mình và gia đình, dần dà ngôi làng cổ Quảng Ngãi đã trở thành nơi cung cấp trang phục cho phần lớn đồng bào tại đây.

2. Làng Teng ở đâu tại Ba Tơ – Quảng Ngãi?

Nói về Làng Teng có khá nhiều điểm nổi bật so với các ngôi làng cổ Quảng Ngãi khác. Cụ thể,

2.1 Cách nhận diện Làng Teng

Họa tiết hoa văn Làng Teng không lẫn vào đâu được

So với những làng cổ khác thì Làng Teng Quảng Ngãi có điểm rất riêng biệt để dễ dàng nhận diện ra mình. Với nét văn hóa Đông Sơn lẫn Champa đặc trưng không lẫn vào đâu được. Nó được thể hiện một cách rõ ràng trên từng họa tiết thổ cẩm Làng Teng. .

Tuy những ngôi nhà truyền thống có phần “nghiêng lệch” theo hướng người Kinh. Nhưng những phần trang phục của người dân H’rê vẫn giữ được bản sắc của họ, vẫn còn nét đặc trưng riêng mà không lẫn vào đâu được. Phải nói rằng “nó thách thức cả thời gian”.

Những trang phục vớ họa tiết đơn giản nhưng là cả quá trình đầy công phu của người thợ khéo léo tạo a

Nói đến dệt thổ cẩm khu vực Trung bộ được chứng nhận là Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia thì chỉ có người Cu Tơ và Làng Teng. Tuy nhiên, dệt thổ cẩm ở Quảng Nam xuất hiện tại rất nhiều làng của đồng bào Cu Tơ thì ở Quảng Ngãi chỉ duy nhất người Làng Teng mới biết dệt thổ cẩm. Và họ cung cấp trang phục cho hầu hết 200 hộ dân H’rê đang sinh sống tại đây.

2.2 Đặc trưng của Làng Teng

Ngoài sự tinh xảo trong những tấm vải thì nét độc đáo của  Làng Teng Quảng Ngãi còn được thể hiện qua sự khéo léo và ký thác nhiều ẩn ý vào sản phẩm của mình. Họ có cái nhìn âm-dương đối lập qua 2 màu đen và đỏ, điều mà rất ít thấy trong thổ cẩm của dân tộc khu vực Tây nguyên.

Sự độc hóa trong từng họa tiết thổ cẩm của Làng Teng

Điểm đặc biệt nữa trong thổ cẩm Làng Teng chính là hoa văn không lặp lại trên các đường viền mà nó kéo dài một cách vô tận từ lớp này đến lớp khác. Nó khiến người xem khó mà dừng lại được mà phải theo dõi một cách thật chăm chú.

2.3 Lấy văn hóa làm du lịch

Khi nghề dệt thổ cẩm của làng cổ Quảng Ngãi này được công nhận là Di sản phi vật thể Quốc gia. Thì dự án bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa Làng Teng ngày càng được chú trọng hơn. Cũng vì thế mà rất nhiều công trình được phục dựng lên.

Những thứ được phục dựng đều được Già làng góp ý để nét văn hóa của ông bà, tổ tiên ngày xưa ngôi làng không mất đi ý nghĩa vốn có của nó.

2.4 Bản đồ đi đến Làng Teng Quảng Ngãi

Đường đến Làng Teng Quảng Ngãi không quá khó, chúng đã được đổ bê tông hóa cả quãng đường đi đến nơi. Bạn chỉ cần gõ địa điểm trên bản đồ, google map sẽ chỉ dẫn bạn đến tận nơi.

3. Du lịch cộng đồng Làng Teng – Quảng Ngãi

Làng Teng là ngôi làng duy nhất của người H’rê ở Quảng Ngãi có truyền thống dệt thổ cẩm. Nơi đây cung cấp trang phục thổ cẩm cho hầu hết đồng bào dân tộc trong khu vực. Văn hóa của người làng Teng cũng phóng khoáng như tâm hồn thảo nguyên của người Hrê, đồng thời cũng thể hiện sự tinh tế và sáng tạo nhờ được gìn giữ qua nhiều thế hệ.

Ngôi làng nhỏ bé bên dòng sông Liêng thơ mộng đã không còn giữ được trật tự truyền thống của người H’rê như xưa. Tuy nhiên, những bộ áo, váy thổ cẩm vẫn hiện hữu, không thể nhầm lẫn. Chúng vẫn nguyên vẹn như những ngày đầu của người H’re cổ xưa, như một sợi dây kết nối cuối cùng, giữ lại những ký ức đẹp đẽ của một thời vàng son. Trong gần 2 năm qua, du lịch thanh niên tại Làng Teng đã được khởi động. Khi Khu Bảo tồn và Phát huy giá trị văn hóa làng Teng bắt đầu xây dựng, người dân và thanh niên nơi đây đã nuôi hy vọng tạo ra mô hình du lịch cộng đồng dựa trên nguồn văn hóa phong phú của làng.

Văn hóa người H’rê ở làng Teng vẫn được giữ nguyên vẹn như những buổi đầu của người H’re cổ xưa.

Trong thời gian gần đây, huyện đoàn Ba Tơ đã thực hiện nhiều hoạt động nhằm nâng cao năng lực cho cộng đồng địa phương. Một trong những hoạt động tiêu biểu là hội thi dệt vải thổ cẩm tại Làng Teng.

Hội thi dệt vải thổ cẩm tại Làng Teng

Giữ gìn nghề dệt thổ cẩm Làng Teng Quảng Ngãi

Mở lớp dạy dệt thổ cẩm tại Làng Teng 

Khi nghề dệt thổ cẩm truyền thống của người Hrê tại thôn Làng Teng (xã Ba Thành, huyện Ba Tơ) được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, dự án “Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa thôn Làng Teng” đã được triển khai trên diện tích 1,48ha tại xã Ba Thành (Ba Tơ). Dự án này do Ban Quản lý Đầu tư xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp tỉnh Quảng Ngãi làm chủ đầu tư, với tổng vốn đầu tư hơn 10,5 tỷ đồng, bao gồm vốn từ Chương trình Mục tiêu Quốc gia và vốn đối ứng từ ngân sách tỉnh.

Thổ cẩm Làng Teng được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Trong tâm trí của nhiều người dân làng Teng Quảng Ngãi, cũng như những ngôi làng lân cận, làng Teng là nơi duy nhất biết trồng bông và dệt thổ cẩm. Hàng năm, vào mùa vụ, các cô gái mang gùi đi hái trái để kéo sợi, trong khi các chàng trai lại lên núi tìm kiếm rễ hoặc vỏ cây rừng để làm màu và ngâm sợi. Những sợi bông đã được nhuộm màu, qua bàn tay khéo léo của người phụ nữ làng Teng, sẽ biến thành những tấm thổ cẩm độc đáo.

Người dân làng Teng phát triển du lịch cộng đồng không chỉ tăng thu nhập mà còn giúp bảo tồn và gìn giữ các giá trị văn hóa truyền thống.

Phát triển và bảo tồn du lịch cộng đồng tại Làng Teng 

Đối với những phụ nữ ở vùng cao, nghề dệt là biểu tượng cho sự khéo léo. Khi mới sinh ra, đứa trẻ H’re đã thấy mẹ mình chăm chỉ bên khung dệt. Người con gái lớn lên sẽ được mẹ truyền dạy cách se chỉ và nhuộm màu. Theo thời gian, nghề dệt thổ cẩm đã ăn sâu vào từng mạch máu của những người con nơi núi rừng.

Những người con Làng Teng khi lớn lên sẽ được truyền dạy lại nghề dệt thổ cẩm 

Hiện nay, cuộc sống đã có nhiều thay đổi và hiện đại hơn, những ngôi nhà sàn ngày càng ít đi, thay vào đó là những ngôi nhà ngói. Các cô gái làng Teng giờ đây có nhiều người đã học đại học, cao đẳng và trở về làm việc tại địa phương, góp phần gìn giữ văn hóa truyền thống. Nhiều đoàn khách từ trong và ngoài tỉnh đã đến Ba Tơ để tham quan di tích cuộc khởi nghĩa Ba Tơ cùng những danh lam thắng cảnh trong khu vực. Khi được xem các cô gái làng Teng nhảy múa, uốn lượn theo điệu cồng, điệu chiêng, họ đều không ngớt lời khen ngợi. 

Nhảy múa theo điệu cồng chiêng và thưởng thức các vò rượu cần

Đặc biệt, lần đầu tiên, thổ cẩm Làng Teng, xã Ba Thành (Ba Tơ) đã được chọn để trưng bày tại Triển lãm thế giới EXPO. Các sản phẩm độc đáo của đồng bào Hrê được giới thiệu tại triển lãm quy mô lớn nhất thế giới này là thành quả từ bàn tay khéo léo của cô sơn nữ Phạm Thị Y Hòa (30 tuổi).

Phạm Thị Y Hòa là một người nhiệt huyết, đi đầu trong việc bảo tồn và phát triển nghề dệt thổ cẩm tại Làng Teng. 

4. Giới thiệu đời sống văn hóa của đồng bào dân tộc H’rê – Quảng Ngãi

Làng Teng hiện nay đã trở thành một điểm đến trong các tour du lịch khám phá vùng an toàn khu Ba Tơ. Đáp ứng nhu cầu của du khách, chị Sung còn sử dụng thổ cẩm để may thành trang phục. Một tấm thổ cẩm thông thường có giá 800.000 đồng, nhưng khi được may thành bộ áo quần thì giá là 950.000 đồng.

Những trang phục thổ cẩm Làng Teng ngày càng được ưa chuộng 

Có rất nhiều hoạt động cộng đồng được tổ chức nhằm bảo tồn các giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể tại làng Teng Quảng Ngãi. Không chỉ dừng lại ở các sản phẩm thổ cẩm, du khách còn có thể tìm thấy tại cửa hàng này những vật dụng liên quan đến đời sống văn hóa của đồng bào dân tộc H’rê như nỏ, chiêng, gùi tre và các loại trang sức như kiềng đồng.

Hiện nay, khu bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa làng Teng đã được xây dựng trên diện tích gần 1,5 ha, bao gồm nhà văn hóa và 3 nhà sàn truyền thống, đã chính thức đi vào hoạt động. Mục tiêu của khu vực này là tạo ra một nơi dạy nghề dệt thổ cẩm và tổ chức các hoạt động hát dân ca, dân nhạc. Các cô gái làng Teng có cơ hội thể hiện vẻ đẹp và tài năng của mình, thu hút sự chú ý của các chàng trai trong làng. Những bước tiến trong du lịch cộng đồng đang được người dân tích cực thực hiện. Thanh niên làng Teng đã hiện thực hóa mô hình du lịch cộng đồng với tên gọi “Du lịch thanh niên”, tổ chức nhiều chương trình nhằm phát huy hiệu quả của dự án, quảng bá hình ảnh và văn hóa của đồng bào H’rê đến với du khách và người dân từ xa, góp phần thúc đẩy sự phát triển du lịch tại địa phương.

Du lịch thanh niên đang phát triển tại Làng Teng

Huyện đoàn Ba Tơ đang tiến hành xây dựng và thành lập một đội ngũ cộng tác viên, hướng dẫn viên du lịch tại địa phương có điểm du lịch nhằm nâng cao năng lực cho người dân trong cộng đồng. Anh Phạm Văn Xuân, Trưởng phòng Văn hóa Thông tin huyện Ba Tơ, cho biết: “Dự án Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa thôn Làng Teng” đã chính thức đi vào hoạt động. Công trình bao gồm các hạng mục mang tính quần thể văn hóa của làng Teng nói riêng và của người H’rê Ba Tơ nói chung, như: không gian sinh hoạt, nhà văn hóa, phục dựng 3 ngôi nhà truyền thống, kho lúa, chuồng trâu, cây nêu và nhiều hạng mục khác…

Trưởng nhóm “Du lịch thanh niên” tại làng Teng. Trong nhà văn hóa, sẽ có các vật dụng được trưng bày từ việc sưu tầm; phục hồi nghề chế tạo các công cụ sinh hoạt và lao động sản xuất truyền thống của người dân Làng Teng, đồng thời tổ chức truyền dạy nghề dệt thổ cẩm, dân ca và dân nhạc…

Trưởng nhóm “Du lịch thanh niên” ở làng Teng

Hiện nay, làng văn hóa dân tộc H’rê tại thôn làng Teng không chỉ nổi tiếng với thổ cẩm mà còn tổ chức nhiều hoạt động du lịch cộng đồng. Người dân nơi đây đã gìn giữ nhiều phong tục truyền thống như dạy đánh cồng chiêng, làm các loại bánh, ẩm thực H’rê, rượu cần, dệt vải và nhiều hoạt động khác nhằm bảo tồn các giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể.

Chiêng ba – Giá trị riêng có của đồng bào Hrê 

Ẩm thực của làng Teng nổi bật với những món như rượu cần và bánh tét ôm nhau. Sự phát triển mạnh mẽ của du lịch cộng đồng cùng với các sản phẩm dịch vụ du lịch nông thôn đạt chuẩn OCOP chất lượng, chuyên nghiệp và có giá trị gia tăng cao đã thu hút rất nhiều thanh niên trong làng. Điều này không chỉ giúp nâng cao thu nhập cho cư dân vùng núi này mà còn góp phần bảo tồn và gìn giữ những giá trị văn hóa truyền thống của quê hương.

5. Chơi gì khi đến Làng Teng

Từ nét văn hóa độc đáo, nơi đây là dần trở thành điểm du lịch cộng đồng để bảo tồn và quảng bá hình ảnh cũng như văn hóa của người H’rê với bạn bè gần xa. Qua đó, thúc đẩy sự phát triển du lịch cho địa phương.

Để thu hút nhiều lượt khách hơn đến với Làng Teng, ngôi làng đã tổ chức rất nhiều chương trình và hoạt động mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc.

5.1 Tham quan và trải nghiệm dệt thổ cẩm

Đến đây bạn sẽ thấy hầu hết các nhà dân đều có máy dệt thổ cẩm trước nhà. Những người phụ nữ xinh đẹp, giỏi giang và khéo léo sẽ tập trung kéo bông và đan sợi tạo nên hình ảnh hết sực thú vị.

Tham quan và nghe thuyết trình về văn hóa của Làng cổ Quảng Ngãi

Nếu bạn đi theo đoàn, sẽ được HDV thuyết minh về những văn hóa dệt thổ cẩm nơi đây. Còn nếu như đi tự túc cũng đừng quá lo vì người dân nơi đây rất mến khách và sẵn sàng giải đáp bạn.

5.2 Du lịch thanh niên

Sở dĩ có tên “du lịch thanh niên” là vì khu làng tổ chức rất nhiều chương trình kèm hoạt động trải nghiệm cho du khách. Hầu hết các hoạt động này đều mang phong tục cũng như truyền thống văn hóa của người dân H’rê.

Rất nhiều hoạt động thú vị đang đợi bạn tại Làng Teng

Một số hoạt động rất được yêu thích như:

• Dạy đánh cồng chiêng Tây Nguyên
• Dạy làm các loại bánh và ẩm thực đặc trưng của người H’rê
• Dạy dệt thổ cẩm
• Tham gia uống rượu cần và giao lưu cùng dân làng

5.3 Tham quan các ngôi nhà cổ

Ngoài tham quan những ngôi nhà cổ xưa còn nguyên vẹn thì đến đây bạn còn được tham quan những công trình được phục dựng. Những công trình này đã được sự gợi ý của Già làng để phục dựng một cách gần chính xác với những gì mà ông bà, tổ tiên để lại. Từ đó giúp bạn hiểu rõ hơn về văn hóa cổ xưa của nơi đây.

Ngoài tham gia thì bạn có thể lưu lại những hình ảnh lưu niệm để hồi tưởng về văn hóa người H’rê sau chuyến thăm thú.

Làng cổ Quảng Ngãi là một địa danh rất lí tưởng giúp bạn có những trải nghiệm tuyệt vời nếu có dịp đến Quảng Ngãi. Nếu bạn đang quan tâm và muốn biết thêm về những địa điểm đẹp đáng đi du lịch hoặc camping ấn tượng ở Quảng Ngãi thì liên hệ ngay với Top 5 Quảng Ngãi – đơn vị chuyên tư vấn và cung cấp các tour camping tại Quảng Ngãi. Với đội ngũ trẻ, nhiệt tình và đam mê du lịch, chúng tôi sẽ tư vấn và cung cấp nhiều tour dịch vụ camping chất lượng.

Để biết thêm thông tin chi tiết và book dịch vụ, bạn có thể tham khảo đường link sau:

– Tour cắm trại dã ngoại trọn gói 1N1Đ

=> https://top5quangngai.com/tin-tuc/tour-camping-tron-goi-1n1d/

Nếu thích thì like, hay thì share bạn nhé!